Ποιά είναι η διάρκεια ζωής των CD-DVD
Τα compact discs (CD) εισχώρησαν στην καθημερινότητά μας τη δεκαετία του ’80 από την εταιρία Philips ως η νέα επανάσταση στην ψηφιακή αποθήκευση ήχου και δεδομένων, προσφέροντας υποσχέσεις για λεπτομερή αναπαραγωγή, ποιότητα και αντοχή στον χρόνο. Πολλοί ισχυρίστηκαν ότι ήταν σχεδόν αθάνατα μέσα στο πλαστικό τους κέλυφος η πραγματικότητα όμως αποδεικνύει πως κάθε CD-DVD έχει ημερομηνία λήξης. Σύμφωνα με εκτιμήσεις ειδικών, η μέση διάρκεια ζωής ενός μαζικής παραγωγής CD κυμαίνεται μεταξύ 20 και 50 ετών, με παράγοντες όπως η ποιότητα κατασκευής και οι συνθήκες φύλαξης να παίζουν καθοριστικό ρόλο.
Στην καρδιά του προβλήματος βρίσκεται η φυσική φθορά των υλικών. Κάθε CD ή DVD στηρίζεται σε ένα λεπτό μεταλλικό στρώμα συνήθως αλουμίνιο που αντανακλά τις ακτίνες λέιζερ, προστατευόμενο από πολυανθρακικό πλαστικό και μια διαφανή επικάλυψη. Με το πέρασμα των ετών το μέταλλο επιρρεάζεται σε οξείδωση, γνωστή και ως «CD rot», με αποτέλεσμα τα ψηφιακά δεδομένα να γίνονται απρόσιτα. Παράλληλα, το πλαστικό μπορεί να αποκτήσει μικρορωγμές και η επιφανειακή επικάλυψη να φθαρεί, αποκαλύπτοντας ευπαθή στρώματα.
Το περιβάλλον στο οποίο αποθηκεύονται τα CD επιταχύνει αυτή τη διαδικασία. υψηλές θερμοκρασίες και ανεξέλεγκτη υγρασία προκαλούν διαστολές και συστολές στα υλικά, με συνέπεια το σχηματισμό μικρορωγμών. Η υγρασία, όταν συνδυάζεται με ατμοσφαιρικούς ρύπους, διεισδύει κατά μήκος των ακμών, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για οξείδωση. Η έκθεση στο ηλιακό φως και ιδιαίτερα στην υπεριώδη ακτινοβολία οδηγεί σε επιπλέον αποδιαμόρφωση του πλαστικού, καθιστώντας την αναπαραγωγή αναξιόπιστη.
Τα εγγράψιμα CD-R και CD-RW κρύβουν έναν ακόμη, λιγότερο γνωστό, κίνδυνο: οι οργανικές χρωστικές που χρησιμοποιούν για την αποθήκευση των δεδομένων έχουν περιορισμένη ανθεκτικότητα. Εάν δεν φυλάσσονται σε ιδανικές συνθήκες, αυτές οι βαφές μπορεί να αλλοιωθούν μέσα σε μόλις 5 έως 10 χρόνια, οδηγώντας σε απώλεια αρχείων πολύ νωρίτερα από ό,τι συμβαίνει με τα μαζικής παραγωγής CD.
Τα πρώτα σημάδια φθοράς συνήθως εκδηλώνονται με ενοχλητικά «κολλήματα» κατά την αναπαραγωγή, παραμορφωμένο ήχο ή αδυναμία ανάγνωσης ορισμένων τμημάτων του δίσκου. Για να επιμηκύνει κανείς τη ζωή ενός CD, συνιστάται η φύλαξή του σε δροσερό, ξηρό και σκοτεινό χώρο, προστατευμένο από ακραίες θερμοκρασίες, υγρασία και άμεσο ηλιακό φως. Η αποφυγή γρατσουνιών και λυγισμάτων είναι κρίσιμη. Βέβαια υπάρχουν εργαλεία με τα οποία μπορείτε να ανακτήσετε τα δεδομένα σας από τα CD-DVD.
Για όσους διατηρούν πολύτιμο υλικό σε παλιά CD μουσική, φωτογραφίες ή σημαντικά έγγραφα η δημιουργία εφεδρικών αντιγράφων ασφαλείας σε σύγχρονες ψηφιακές μορφές όπως σκληρούς δίσκους είναι απαραίτητη. Με αυτόν τον τρόπο διασφαλίζεται η πρόσβαση στο περιεχόμενο ακόμη κι αν τα φυσικά μέσα φθαρούν ολοσχερώς.